GR20 Volledige versie (van zuid naar noord)

Deze etappe begint in de open weiden rond Matalza en klimt terug de hogere granietheuvels van het Monte Incudine-massief in. Na een makkelijk begin over het plateau loopt de route langs beekjes en poelen en langs verspreide herdershutten, voordat het pad steiler wordt richting de kam. De dag eindigt bij de spectaculair gelegen Refuge d’Usciolu, met weidse uitzichten over de bergen en het zuidoostelijke Tyrrheense landschap daaronder.

Van hier loopt het pad noordwaarts over grasrijk terrein vol stenen en grazende dieren en sluit al snel aan op een duidelijker spoor langs A Basseta. Na het oversteken van kleine beekjes en het passeren van zwempoelen begint de daadwerkelijke klim over een smal, rotsig pad, omhoog door lage dennen en heide. De route stijgt verder richting de Agnone-pas (1.620 m) en volgt de golvende kam langs Punta Scadatta (1.834 m) en Punta d’Usciolu (1.815 m). In de verte zie je Monte Formica (1.981 m) en de grillige kammen boven Zicavo.

Naarmate de kam smaller wordt, leiden korte rotsstukjes en eenvoudige klauterpassages tussen verweerde graniettanden over de beroemde Arête de la Monda. Een laatste traverse over de graat brengt de stenen gebouwen van de hut in zicht, hoog op de skyline. Bij aankomst kun je op het terras genieten van open uitzichten in alle richtingen, voordat je je installeert en je voorbereidt op de volgende, veeleisende etappe op grote hoogte.

Het uitdagende hooggebergte-avontuur gaat verder terwijl de route de granieten kam volgt van Usciolu naar de luchtige weiden rond Prati. Een groot deel van de dag blijf je dicht bij de graat, met herhaalde klimmen en dalen tussen rotsige pieken en grasrijke zadelpunten. De uitzichten reiken over beboste valleien tot aan de verre zee en uiteindelijk bereik je open hellingen waar de hut eenzaam boven de boomgrens ligt.

Van hier loopt een stenig pad noordwaarts over de smalle kam, slingerend tussen verweerde blokken en korte klauterstukjes, met 360°-uitzichten. De route golft langs rotsige bulten en kleine passen en biedt brede panorama’s richting Monte Furmicula (1.981 m). Na Punta Bianca (1.954 m) daalt de route via een pittig zigzagtraject af naar de grazige gronden bij de Bocca di Laparo-pas (1.520 m). Daarna klimt het opnieuw door verspreide dennen en oude bergeries naar de brede rug die naar de hoogten van Punta di Campitellu (1.937 m) en Punta della Cappella (2.041 m) voert.

Naarmate het terrein zachter wordt, traverseert het pad open grasland en lage struiken, met volledig zicht op de oostelijke vlakte. Een laatste, eenvoudige afdaling brengt de lage stenen gebouwen van de Refuge de Prati in beeld. De hut ligt op een winderige helling en is omringd door grazende dieren. Bij aankomst kun je genieten van een welverdiende pauze op het terras.

Deze route begint op de luchtige bergkam rond de hut en gaat in de richting van het skiplateau van Capannelle. Eerst daal je lange tijd af van open, grasrijke hellingen naar beboste valleien. Daarna volgt een rustiger middendeel over paden en tracks, waarbij je meerdere beekjes kruist. Tot slot brengt een klim je weer terug naar het hooggebergte, eindigend tussen skiliften, weiden en herdershutten onder de brede koepel van de Monte Renoso.

Vanaf de hut volgt het pad kort de kam voordat het gestaag afdaalt vanaf de Bocca d’Oru-pas (1.840 m), met weidse uitzichten over de Fiumorbo-vallei en de verre oostelijke vlakte. De afdaling gaat verder over stenige paden door pijnboom- en beukenbossen, waarbij je kleine beekjes kruist en langs herdershutten bij het Relais San Petru di Verde komt, een fijne plek om pauze te nemen voordat je je tocht vervolgt. Makkelijke paden leiden je daarna door het golvende Marmano-bos, waar open plekken uitzicht bieden op de omliggende ruggen en weiden.

Na het oversteken van de Ruisseau de Casso-beek draait de route omhoog en klimt over kleine, beboste paden. Het stijgingspercentage neemt af wanneer je het open plateau rond Capannelle bereikt, waar je kunt genieten van uitzichten op de Punta dell’Oriente (2.112 m) en de omliggende toppen. Een laatste korte klim brengt je bij de berghut, waar je je in een rustige bergomgeving bevindt.

Deze overgangsetappe start op het open skiplateau van Capanelle en daalt geleidelijk af door de beukenbossen rond Vizzavona. Na een panoramische pas te hebben bereikt, kruist de route hoge bergweiden en rotsachtig terrein, met schitterende vergezichten op de centrale ruggengraat van Corsica. Later wordt het landschap zachter en daalt het pad een diep woud in, langs bergbeekjes, tot je uiteindelijk het beroemde bergdorp bereikt in de hoofdvallei van het eiland.

Een duidelijk pad voert je vervolgens rustig over grashellingen en rotsig terrein, langs struikgewas en lage dennen, naar Bocca Palmente, een bergpas op 1.640 meter, het hoogste punt van de dag. Voor je ligt de beboste Vecchio-vallei. Vanaf hier begint het pad gestaag af te dalen over stenige grond en grazige open plekken, langs oude herdershutten en uitzichtpunten over de beboste dalen beneden je. Verderop duikt de route dichter bos in en volg je slingerende bospaden langs bergbronnen.

Wanneer de helling afneemt en het spoor breder wordt, passeer je de eerste tekenen van beschaving. Het geluid van spoorlijn en weg wordt luider terwijl het pad verder loopt door bossen met hoge beuken en kastanjebomen. Uiteindelijk kom je uit in de buurt van het station van Vizzavona. Rust hier goed uit voordat je aan de noordelijke helft van de tocht begint.

De wandeling begint in de bossen rond Vizzavona en klimt richting de granieten kammen onder de Monte d’Oro. Na een rustige start langs de rivier wordt het pad steiler en passeer je watervallen en oude herdershutten op weg naar een hoge rug met weidse uitzichten over centraal Corsica. De dag eindigt bij de Refuge de l’Onda, een schilderachtige stenen hut in een vallei, omringd door weiden en rotsachtige toppen.

Vanaf daar loopt het pad een dicht beuken- en dennenbos in en volg je een duidelijk spoor de L’Agnone-vallei in. Je komt langs de Cascades des Anglais, waar het water over gladde platen stroomt en uitnodigende poelen vormt. Na de watervallen wordt de klim langer en zwaarder. Via haarspeldbochten stijg je langs Pointe Muratello (2.138 m) naar een steniger berghelling, met steeds indrukwekkender uitzichten op de Monte d’Oro (2.389 m).

Daarna verlaat de route de kam en traverseert boven een brede, grasrijke kom voordat hij afdaalt over rotsachtig terrein. De Refuge de l’Onda verschijnt op een heuvelrug, omringd door stenen muurtjes, grazende dieren en omliggende bergtoppen. Bij aankomst kun je ontspannen op het terras en genieten van het avondlicht dat langzaam van de kam wegebt.

Deze etappe begint bij Refuge de l'Onda (1430 m) en eindigt bij Refuge de Pietra Piana. Het is een relatief gemakkelijke tocht met 900 meter stijgen en 490 meter dalen. De route is 10 km lang en de gemiddelde wandeltijd is ongeveer 5,5 uur. In de tegenovergestelde richting duurt het ongeveer 5 uur.

Hoogtepunten:
- Tatton (600 m)
- Canaglia (600 m)
- Monte Rotondo (Ritundo; 2622 m)

Dit is een van de meest spectaculaire dagen in het hooggebergte en brengt je van het rotsachtige cirque van Petra Piana naar het open bekken van Manganu. Na een gestage klim naar een panoramische kam loopt het pad boven de Restonica-vallei, met weidse uitzichten op Monte Rotondo aan je rechterhand en de gletsjermeren beneden. Daarna volgt een lange afdaling over blokkenvelden en door zachte veengebieden naar het grasplateau waar de volgende hut ligt.

Vanaf daar stijgt een uitdagend pad over gebroken graniet naar Bocca Muzzella (2.210 m), de belangrijkste beklimming van de dag, met schitterende vergezichten. De route volgt vervolgens een luchtige graat richting de Brèche de Capitello en golft tussen passen zoals de Col de Rinoso (2.170 m) en rotsige ruggen boven de Lacs de Rinoso, Capitello en Melo. Dit is een van de meest indrukwekkende passages van de GR20. Korte, soms steile stukken over platen en puin wisselen af met gemakkelijkere traverses over grasstroken en kleine meertjes terwijl je westwaarts trekt richting het Manganu-bekken.

Uiteindelijk daalt het pad duidelijker en verlaat je de kam om af te zakken in een brede kom vol gras, beekjes en veenmoerassen. Vage sporen leiden je over het natte terrein naar drogere weiden, bezaaid met granietblokken. De Refuge de Manganu ligt op een kleine heuvel boven het plateau. Omringd door grazende dieren en verre toppen is dit de perfecte plek voor wie een stille nacht in het hart van de bergen zoekt.

Deze lange bergetappe verbindt Manganu met het indrukwekkende cirque onder de toppen van Paglia Orba (2.525 m) en Capu Tafunatu (2.335 m). Zachte hellingen, uitgestrekte plateaus en rivier­dalen wisselen af met steilere beklimmingen, wat zorgt voor voortdurend gevarieerd terrein. Hoogtepunten zijn de wetlands rond Lac de Nino en de uitgeslepen poelen van de bovenloop van de Golo. De dag eindigt bij een spectaculair gelegen hut op een rotsrichel boven het dal.

Vanaf hier klimt het pad geleidelijk over open terrein naar Bocca a Reta (1.883 m) en passeer je Pianu di Campotile, vol oude bergeries, plekken om te baden en te rusten, en de brede kom van Lac de Nino, waar paarden en koeien grazen tussen veenmoerassen en heldere beekjes. Een dalende traverse voert dan over pozzines en een open bos in. Uiteindelijk sluit het pad aan op een duidelijker spoor dat door pijnbomen via de Saint-Pierre-pas (1.450 m) afdaalt richting de weg bij Castelo di Vergio.

Daarna loopt de route door een bebost gebied voordat ze de vallei in stijgt over een rotsig pad langs de Golo, langs watervallen en glad uitgeslepen rotspoelen. Kijk af en toe omhoog om een glimp van de blauwe zee aan de horizon op te vangen. Hogerop versmalt de vallei en wordt de klim steiler met haarspeldbochten over blokkenvelden en korte rotsstapjes, met steeds wijder wordende uitzichten terug naar de centrale bergkam van Corsica.

Het laatste deel traverseert een stenige helling om de Refuge de Ciottulu di i Mori te bereiken, hoog boven de rivier, omringd door rotswanden en bergkammen. Hier vind je een eenvoudige eetzaal, water en slaapzalen, plus onvergetelijke zonsondergangen boven de omliggende toppen.

Deze kortere etappe daalt af van de hoge ligging van de vorige refuge naar de ruige vallei onder de Paglia Orba (2.525 m) en Capu Tafunatu (2.335 m). Het pad start met schitterende balkonuitzichten op steile wanden en kammen, en duikt dan een smalle rivierkloof in, waar heldere poelen tussen gladde granietplaten uitnodigen tot een pauze. Een laatste klim brengt je in een stille zijkom, waar de volgende refuge staat, omringd door steile granietwanden.

Vanaf de refuge daalt het pad richting de Foggiale-pas (1.962 m), met een van de meest iconische panorama’s van de GR20. Daarna volgt een steile, slingerende afdaling naar de Golo-vallei, over stenige hellingen met voortdurend zicht op het Paglia Orba-massief. Gaandeweg wordt het terrein zachter en volgt het spoor de rivierbedding. Je steekt stroomversnellingen over via gladde rotsplaten, langs verre watervallen en natuurlijke zwemplekken tussen dennen en grote blokken steen. Op warme dagen is de verleiding groot om even te stoppen en je voeten in het heldere water te laten zakken.

De route loopt verder door open bos en grasvelden, langs kleine weides waar paarden en koeien vaak grazen. Onderweg kom je ook langs de Bergerie de Ballone, een handige herdershut voor een korte stop. Daarna draait het pad een zijvallei in, waar een steiler en rotsiger stuk wacht voor de laatste korte klim langs een beek. Plots duikt de refuge op, op een grasrichel met kliffen en verspreide dennen om je heen. Eenmaal aangekomen geniet je van het ruisen van het water beneden en het zicht op de steile vallei terwijl het licht langzaam wegzakt.

Vanuit de rotsachtige kom rond Tighjettu ga je meteen een lange klim in richting de skyline onder Monte Cinto (2.706 m). Onderweg steek je platen en gebroken richels over terwijl je uitkijkt over het Corsicaanse binnenland. Na het bereiken van de Pointe des Éboulis (2.607 m), de hoogste passage van de hele GR20, verandert het decor en daal je steil af over puinhellingen, langs afgelegen bergmeertjes, richting het beboste bassin van Haut Asco.

Vanaf de hut volgt het pad de Crucetta-stroom, gestaag omhoog via graniettrappen en korte stukjes klauterwerk richting Monte Cinto. Aan één kant openen de uitzichten naar Capu Rossu (2.498 m) en Capu Larghia (2.475 m), terwijl de wilde Crucetta-vallei onder je ligt. Verderop draait het spoor naar Bocca Crucetta (2.452 m), een hoog balkon boven het donkere amfitheater van Lac du Cinto en de graat bij Capu Falu (2.540 m). Daarna trek je over losse stenen naar de Pointe des Éboulis, waar je zelfs de zee ziet liggen.

De afdaling begint steil en slingert door geulen en over richels naar Lac d'Argento. Daarna wordt het pad geleidelijk vriendelijker en zigzagt het naar Lac de Capitellu. Hier steek je via een houten brug de Tighiettu-stroom over, die je naar de bodem van de Asco-vallei brengt, waar het water over bleke rotsplaten en kleine cascades stroomt. Het laatste stuk loopt door open dennenbos en over de pistes van het skigebied tot je bij de hut aankomt.

Vanaf het skistation van Asco lijkt deze route misschien kort, maar hij is behoorlijk intens. Je klimt uit het dennenbos een rotsachtige hoogvallei in, onder de top van Muvrella (2.148 m). Al snel kom je bij een afgelegen bergmeer voordat je een brede pas oversteekt. Vanaf hier daal je lange tijd af, over platen en richels langs een heldere beek, tot je de Spasimata-stroom bereikt. De Refuge de Carozzu ligt verscholen tussen de dennen, op een balkon hoog boven de vallei.

Vanaf de hut volg je het stenige pad en laat je al snel de bomen achter je, een uitdagend stuk ruw graniet in richting Bocca di Stagnu (2.010 m), met uitzicht over de Asco-vallei. Het spoor loopt via blokken als traptreden en soms over makkelijke platen naar de Muvrella-pas (1.990 m), onder de top van Muvrella. Daarna brengt het pad je naar het afgelegen Lac de la Muvrella, dat in een kom onder de top ligt.

Verder vanaf het meer daal je af naar een winderig zadel, waar je voor het eerst de Lamitu-vallei en de diepe noordelijke dalen ziet. De afdaling gaat verder over gepolijste platen, beveiligd met kettingen, die je Spasimata in leiden. Hier spring je langs poelen, volg je richels boven de rivier en steek je de beroemde hangbrug over, net boven een kleine waterval. Een perfecte plek voor een foto!

Na de brug slingert het pad tussen dennen en grote blokken door, met het geluid van water steeds in de buurt. Het laatste stuk door het bos brengt je op de open plek van Carozzu, waar de terrassen van de hut uitkijken op de kliffen en de slingerende vallei beneden.

Als je de met dennen begroeide omgeving rond de hut verlaat, gaat de route meteen richting hoger terrein. Een gestage klim brengt je op een rotsig balkon boven de vallei, waar je al vroeg geniet van verre kammen en op heldere dagen zelfs een streep zee. Bij Bocca Avartoli opent het landschap zich tot een wilde mix van kale toppen, diepe geulen en grijze granietplaten. Voorbij de hoofdkam wordt het terrein geleidelijk zachter terwijl je afdaalt en het pad richting de volgende hut draait.

Vanaf daar volg je een stenig pad langs een bergstroom, slingerend tussen dennen en grote blokken door. Het spoor wordt daarna steiler en trekt in scherpe haarspeldbochten snel omhoog over ruwe graniettrappen naar Bocca di L'Innominata (1.865 m). Later bereik je Bocca Avartoli (1.898 m), waar meerdere klauterpassages je naar de Col d'Avartoli (1.898 m) brengen. Vanaf hier traverseer je naar Bocca Piccaia (1.920 m) met een tribune-uitzicht over het Parc Naturel Régional de Corse. Bronnen en oude steenruïnes zijn perfecte plekken om even te pauzeren voordat de route lang afdaalt en de horizon zich opent naar de westkust.

De afdaling wisselt rotsrichels af met zachtere bospaden, met korte stukjes waar het handig is om je handen te gebruiken. Terwijl je verder daalt, keren dennen en maquis terug langs het pad. Een laatste golvende travers over een grasrichel brengt je rechtstreeks naar de hut, knus tussen kromgegroeide dennen. Tijd voor een welverdiende pauze.

Deze etappe brengt je van de hoge granietrichels naar de warme uitlopers van de Balagne. Geleidelijk maken beboste ruggen en rotsrichels plaats voor maquis en oude terrassen, terwijl de Middellandse Zee aan de horizon verschijnt. Naarmate de dag vordert, worden de uitzichten breder en zie je Monte Grosso en de baai bij Calvi, tot het pad uiteindelijk afdaalt naar de daken en klokkentorens van Calenzana.

Vanaf de hut kruist het pad uitdagende, met dennen bezaaide rotshellingen en begint dan aan een lange afdaling over een stenige kam. Via Bocca à U Bassiguellu (1.486 m) en Bocca à U Saltu (1.220 m) vervolg je over balkonpaden en door geulen, met weidse vergezichten op diepe dalen en de verre kustlijn. Lager slinger je tussen struikgewas, oude stenen muurtjes en verlaten akkers. Kleine beekjes en wegkruisen markeren de route terwijl het landschap rustiger en meer gecultiveerd wordt.

Dichter bij de vallei sluit de route aan op bredere paden en kom je de buitenwijken van Calenzana binnen. Smalle straatjes leiden langs kapellen en beschaduwde pleintjes naar het dorpscentrum, waar fonteinen en cafés onder platanen liggen. Hier kun je je rugzak afzetten en op een terras proosten, met uitzicht op de heuvels van de Balagne.