Weer en Veiligheid tijdens je Huttentocht: Zo Blijf je Veilig

Op een huttentocht kan het weer over veel meer beslissen dan alleen of je een jas aantrekt. Plotselinge stormen kunnen je dwingen je route te wijzigen, dichte mist kan het vinden van het pad lastig maken en harde wind kan je tot een slakkengang vertragen. In de zomer kan hitte net zo gevaarlijk zijn als kou, vooral op lange klimmen zonder schaduw. Sneeuw is in de bergen niet alleen iets van de winter; een besneeuwde helling oversteken in juli is geen uitzondering in gebieden als Frankrijk of Zwitserland.

Hoe hoger je gaat, hoe onvoorspelbaarder het weer wordt. Een zonnige ochtend in het dal kan tegen de middag veranderen in een natte en winderige bergkam. Temperaturen kunnen snel dalen zodra er wolken opkomen, en regen op lagere hoogtes kan hogerop neerslaan als natte sneeuw of hagel. De bergen geven niets om jouw reservering in de volgende hut. Daarom moet elke huttentocht wandelaar begrijpen hoe snel dingen kunnen veranderen en daar zijn of haar plannen op afstemmen.

De voorbereiding op een huttentocht begint nog voordat je je wandelschoenen aantrekt. Raadpleeg meer dan één weersvoorspelling en zorg dat deze specifiek is voor de bergen. Algemene stadsvoorspellingen zijn nutteloos zodra je boven de boomgrens komt. Goede bronnen zijn onder andere de Alpenverein Bergwetter voor de Alpen, yr.no voor gedetailleerde en betrouwbare lokale voorspellingen, en de nationale meteorologische diensten van elk land. Praat voor vertrek met huttenwaard(en). Zij kennen de paden en kunnen je vertellen over lokale omstandigheden die geen enkele weerapp zal melden. Plan extra tijd in zodat je niet tegen de klok hoeft te lopen om de volgende hut te bereiken.

Blijf onderweg alert op signalen dat het weer verandert. Donkere wolken die zich achter een bergkam vormen, een plotselinge temperatuurdaling of een verandering in windrichting betekenen dat je je opties moet overwegen. Draag uitrusting die deze veranderingen aankan: lagen om warm te blijven, een waterdichte jas, stevige schoenen met goede grip, een kaart en kompas of GPS, en een noodpakket. Voor een volledig overzicht van wat je moet meenemen, bekijk onze huttentocht inpaklijst. Deze basisuitrusting kan het verschil maken tussen een ongemakkelijke dag en een gevaarlijke, of je nu in Oostenrijk of in Slovenië bent.

Eenmaal op het pad bepaalt het weer de regels. Als er wolken beginnen samen te pakken of de wind toeneemt, vertraag dan en denk na over je opties. Soms is de veiligste keuze om een langere maar minder blootgestelde route te nemen, of in een hut te wachten tot de omstandigheden verbeteren. Op een bergkam in de Dolomieten heeft het bijvoorbeeld geen zin om door te lopen als er onweer wordt voorspeld. Gebruik hutten als veilige schuilplaatsen, niet alleen als plekken om te slapen. Ze kunnen je een warme maaltijd, een dak boven je hoofd en de kans bieden om je plannen voor de volgende etappe opnieuw te bekijken.

Goede beslissingen nemen tijdens een huttentocht betekent dat je naar je lichaam luistert én het weer in de gaten houdt. Als je moe, hongerig of nat bent, gaat je beoordelingsvermogen achteruit. Neem regelmatig pauzes, blijf gehydrateerd en houd je wandelpartners in de gaten. Bergen belonen geduld. Er is altijd een volgende dag om de etappe af te maken, maar je hebt maar één kans om uit de problemen te blijven.

Elk seizoen brengt zijn eigen uitdagingen met zich mee tijdens een huttentocht. In het voorjaar kan sneeuw op noordhellingen tot ver in juni blijven liggen, waardoor overgangen ijzig en gevaarlijk zijn. Dit is de reden dat sommige huttentochten, zoals de Adlerweg, de Stubaier Höhenweg of de Kesch Trek, pas later in juni of zelfs begin juli starten. Smeltwater kan beken doen aanzwellen, waardoor eenvoudige oversteken ineens lastig worden. In de zomer komen middag-onweersbuien vaak voor, zeker in landen als Zwitserland, en hoge temperaturen kunnen klimmen op open stukken zwaar maken. In de herfst zijn stormen minder voorspelbaar en kan de eerste sneeuw plots vallen, waardoor een veilige afdaling lastiger wordt. Weten wat typisch is voor het seizoen waarin je wandelt, helpt je bij het inpakken, plannen en het nemen van betere beslissingen onderweg.

Donder en bliksem zijn geen grap in de bergen. Als je donder hoort, kan de bliksem je bereiken, ook al lijkt de lucht boven je nog helder. Een goede manier om het gevaar in te schatten is de 30/30-regel: tel het aantal seconden tussen het zien van de bliksem en het horen van de donder. Is dat 30 seconden of minder, dan bevind je je binnen ongeveer 10 kilometer van de inslag en moet je direct beschutting zoeken. Wacht na de laatste donderslag minstens 30 minuten voordat je weer verdergaat. Deze regel is simpel, makkelijk te onthouden en effectief.

De veiligste keuze tijdens een onweersbui is om zo snel mogelijk lager gelegen terrein of een hut op te zoeken. Op open stukken, zoals bergkammen of plateaus, ben je veel kwetsbaarder. Vermijd toppen, open weiden en geïsoleerde bomen, die als bliksemafleider kunnen werken. Als er geen schuilplaats in de buurt is, verspreid je groep zodat jullie niet allemaal op één plek staan, hurk laag met je voeten dicht bij elkaar en blijf uit de buurt van metalen voorwerpen zoals stokken, hekken of via ferrata-kabels. In gebieden zoals de Dolomieten, waar zomerse middagstormen vaak voorkomen, beginnen veel wandelaars hun dag vroeg zodat ze voor de eerste verre donder al van het hoge terrein af zijn.

Zelfs met de beste voorbereiding kan er tijdens een huttentocht iets misgaan. Als jij of iemand in je groep gewond raakt of in gevaar is, blijf kalm en bekijk de situatie goed. Ga, als het mogelijk is, naar een veilige plek uit de wind en regen voordat je beslissingen neemt. In de meeste Europese berggebieden is het alarmnummer 112. Zorg dat je je locatie, de aard van het probleem en de toestand van de persoon die hulp nodig heeft kunt doorgeven. Heb je geen telefoonsignaal, probeer dan naar hoger gelegen of opener terrein te gaan, maar alleen als dat veilig is. De Alpenverein raadt aan altijd een volledig opgeladen telefoon, een kleine powerbank en een fluitje mee te nemen, zodat reddingsdiensten je kunnen vinden, ook als je niet kunt bellen.

Kennis van basis eerste hulp kan veel verschil maken terwijl je op hulp wacht. Behandel onderkoeling door iemand droog, warm en beschut te krijgen. Bij oververhitting of hitte-uitputting: breng de persoon in de schaduw, koel hem of haar af en geef water. De Alpenverein adviseert ook om altijd je geplande route en verwachte aankomsttijd aan iemand door te geven voordat je vertrekt, zodat er hulp gestuurd kan worden als je niet incheckt. Kun je niet veilig verder, probeer dan niet koste wat kost de volgende hut te bereiken — laat de huttenwaard of andere wandelaars weten wat er aan de hand is. De bergen zijn er morgen ook nog, en terugkeren is altijd beter dan een groter risico nemen.

Het weer in de bergen is onderdeel van wat een huttentocht zo onvergetelijk maakt. Het kan je gouden zonsopgangen geven, frisse ochtenden en het bijzondere moment waarop wolken over een bergpas trekken. Maar het kan ook je geduld op de proef stellen, je plannen veranderen en je eraan herinneren dat jij hier slechts te gast bent. Respecteer de omstandigheden, bereid je goed voor en neem beslissingen waarbij veiligheid voorop staat. Zo eindig je je tocht met mooie verhalen, vermoeide benen en misschien een verbrande neus — en wil je zeker terugkomen voor meer.

Bij Bookatrekking.com kun je zelfgeleide huttentochten boeken. Wij regelen de berghutten en andere accommodaties voor je en zorgen ervoor dat je alle relevante informatie ruim van tevoren ontvangt. Heb je vragen over onze huttentochten of over tochten in het algemeen, neem contact op met onze trekkingexperts. Zij helpen je graag verder!

Wil je meer lezen over huttentochten? Bekijk dan een van onze volgende blogposts:

Oostenrijk

• Peter Habeler Runde
• Salzburger Almenweg
• Adlerweg

Zwitserland

• Via Alpina 1
• Kesch Trek

Slovenië

• Julische Alpen met Triglav

Italië

• Alta Via 1
• Alta Via 2

Frankrijk

• Walker's Haute Route
• Tour du Mont Blanc
• Tour du Mont Thabor
• GR20
• Mercantour

Spanje

• Carros de Foc
• La Porta del Cel