Snel persoonlijk advies
Kosteloos annuleren tot twee weken van tevoren
Trekking Experts per bestemming

Wandelen in Italië? Lees onze blog post en ontdek de tien beste routes voor een wandelavontuur in Italië. Hoewel de wonderen van de natuur in Italië welbekend zijn, is het pas als je de bergen in trekt en langs de duizelingwekkende kusten wandelt, dat je je realiseert hoe bella dit land werkelijk is. Ga met ons mee wandelen in de Cinque Torres, doe een huttentocht in de Dolomieten, ontdek de mooiste routes voor een onvergetelijke tijd in Noord-Italië en ontspan aan de Amalfi kust. Andiamo!

Italië is niet alleen beroemd om zijn eten, geschiedenis en kunst, het heeft ook diverse wandelmogelijkheden die perfect zijn om de prachtige natuurlijke landschappen te ontdekken. Met bergpaden in Noord-Italiëen vulkaanbeklimmingen op Sicilië, is de beste tijd om te komen de lente en de vroege herfst.

1) Bergwandelen in Italië: Alta Via 1

Alta Via betekent niets meer dan Hoge Route of Hoog Pad. Hoge paden, daar zijn er veel van de Italiaanse Alpen. Daarom hebben ze allemaal een nummer. Het is als het ware een groot netwerk aan paden en met de nummers lijkt het al snel op een wegennet voor auto's. Heel handig, want je kunt op die manier goed navigeren. De Italiaanse wandelroute die met stip op een staat is de Alta Via 1. Logisch, dit is de wandelroute die je geen enkel hoogtepunt van de Dolomieten ongezien laat en het hele gebergte doorkruist.

De Alta Via 1 begint bij Lago di Braies, wat je op de foto boven kunt zien. Lago di Braies is goed te bereiken van uit het nabij gelegen Cortina d'Ampezzo. Vanaf hier is het een kleine 120 kilometer tot aan een bushalte. Yep, een bushalte is het eindpunt van de Alta Via 1. Je bent dan een dag of 10 onderweg geweest en met een korte busreis naar Belluno zit het erop.

Hoewel de Alta Via 1 niet de makkelijkste optie is als het gaat om wandelen in de Dolomieten, betekent dit niet dat de route een 'walk in the park' is. Het grootste deel van de tocht is vrij eenvoudig en er zijn geen Via Ferratas, gletsjerovergangen of klimmen. Er zijn echter wel enkele steile, rotsachtige stukken Er zijn ook enkele smalle en aan de afgrond blootgestelde paden, niet aanbevolen voor wandelaars met hoogtevrees, zoals de smalle bergkam tussen Passo Duran en Pian de Fontana. Het goede nieuws is dat er metalen kabels zijn als leuningen op de moeilijkere stukken.Wil je meer lezen over de Alta Via 1, dan kan dit in deze uitgebreide blog post. Arrangementen voor de Alta Via 1 vind je hier.

2) Romantisch wandelen in Italië: De 5 Dorpen (Cinque Terre)

Cinque Terre is een iconische kuststreek in Ligurië, aan de westkust van Italië. De vijf vissersdorpjes aan zee, die in pastelkleuren op de kliffen liggen, zien er precies zo uit als op de foto's: idyllische gebouwen, kristalhelder water en adembenemende uitzichten.

De vijf dorpjes van Cinque Terre zijn Monterosso, Vernazza, Corniglia, Manarola en Riomaggiore. De perfecte manier om ze alle vijf te bezoeken is door de Sentiero Azzurro (het blauwe pad) van Monterosso naar Corniglia te wandelen, door de pittoreske gehuchten te slenteren en het kustlandschap te bewonderen. Verblijf in een appartement in Via Serra met uitzicht op zee, en toegang tot La Marina voor een duik in een afgelegen rotsachtige inham.

Wist je dat we alle hutten voor op de Italië voor je kunnen boeken? Bekijk hier al onze mogelijkheden.

3) Wandelavontuur in Noord-Italië voor berggeiten: Alta Via 2

Nog een Alta Via? Ja, zoals in de vorige paragraaf aangegeven zijn er enkele Alta Via's. De Alta Via 2 staat op 2, maar had net zo goed op 1 kunnen staan. Het is het iets stoerdere broertje van de Nr. 1. Denk aan Via Ferrata's, steile beklimmingen en afdalingen en een hoog adrenaline gehalte. Op deze uitzonderlijke wandeling zul je van noord naar zuid wandelen, van Alta Badia naar Val di Fassa. Loop in het natuurpark Puez-Odle, over het Sella-massief en rond Marmolada, de hoogste berg van de Dolomieten, en de thuisbasis van de grootste gletsjer. Je komt door verschillende dorpen in Alta Badia, waaronder La Villa, Corvara en Colfosco, maar ook door Val Gardena en Val di Fassa.

Is de Alta Via 2 dan echt zo anders dan de grote populairdere broer? Ondanks dat ze op dezelfde bergketen liggen en niet zo ver van elkaar verwijderd zijn, is de moeilijkheidsgraad van deze paden heel anders. De Alta Via 1 kan zonder veel moeite door elke trekker, beginnend of ervaren, worden afgelegd. Het belangrijkste om rekening mee te houden is het aanzienlijke aantal dagen dat je trektochten maakt. De Alta Via 2 is echter alleen aan te raden voor ervaren trekkers met een zekere ervaring in de bergen. De Alta Via 2 bevat scherpe bergkammen, Via Ferratas en steile hellingen, die ervaring in de bergen vereisen. Iets voor jou? Lees hier meer over de Alta Via 2 en bekijk onze arrangementen hier.

4) Eén huttentocht, drie landen: Tour du Mont Blanc

Wanneer Italië de Mont Blanc niet deelde met de Franse en Zwitserse buren, zou de Tour du Mont Blanc in dit lijstje met stip op een staan. Het is een van de bekendste wandelavonturen van Europa en de route wordt vandaag de dag zelfs gerend. Wandelaars doen de 170 kilometer van de Tour du Mont Blanc normaal gesproken in 9 dagen. Het traditionale startpunt is in Chamonix, aan de Franse kant van de Mont Blanc. Echter, je kunt ook prima in Courmayeur starten, aan de Zwitserse kant.

De beste tijd om de Tour du Mont Blanc af te ronden is tijdens de zomermaanden, juli en augustus, wanneer de route weinig sneeuw heeft en het weer meestal goed is. Buiten deze maanden wordt de logistiek ingewikkelder omdat veel van de hostels en berghutten op de route gesloten zijn. Als we een specifiekere periode zouden moeten aanbevelen, zou het de tweede helft van augustus zijn. Gedurende deze 2 weken is het aantal trekkers en bergbeklimmers lager en is het weer meestal vrij aangenaam.Lees meer over de Tour du Mont Blanc of bekijk een van onze arrangementen.

5) Het Pad van de Goden, Amalfi Kust

De Sentiero degli Dei, of het Pad van de Goden, is een must-visit bestemming in Campania, met een prachtig uitzicht op de ruige Lattari bergen en het eiland Capri. Het pad verbindt Positano met Praiano en slingert door terrasvormige heuvels en citroenplantages, met uitzicht over de Middellandse Zee. Pauzeer in Arienzo voor een verfrissende duik en verwen jezelf daarna met een glamoureus verblijf in een mooie woning aan de kust.

Het Pad van de Goden bestaal eeuwen lang en biedt niet alleen een ongerept uitzicht op de kust van Amalfi, maar ook een kijkje in de manier van reizen in de oude wereld. Deze 7,8 kilometer lange tocht is een perfecte manier om de dag door te brengen en de volle omvang van de schoonheid die je in dit gebied kunt tegenkomen te ervaren. De avontuurlijke tocht voert je door historische stadjes, langs oude muilezelroutes en biedt een aantal van de meest opmerkelijke panorama's die je in Italië zult tegenkomen, terwijl je ver weg blijft van het bruisende rumoer van toeristische attracties.

Bij Bookatrekking.com boeken we niet alleen je hutten, we sturen je ook op weg met een uitgebreide wandelgids met de belangrijkste informatie voor jouw Italië, inclusief interactieve Komoot-kaarten. Bekijk hier al onze mogelijkheden en zet je dromen om in werkelijkheid.

6) Het beste van Pale di San Martino: De Palaronda Trek

Pale di San Martino, de Pala Groep, is indrukwekkend, elegant, letterlijk hardcore, een Italiaanse favoriet, en, is de thuisbasis van een van de leukste en sexy huttentochten in de Italiaanse Dolomieten. Sexy, zeg je? Nou, als je de foto's bekijkt en het landschap ziet waar je doorheen wandelt, kun je op deze trektocht zeker een paar sexy profielfoto's ofInstagramstories maken. Dit is de Palaronda Trek: kort, toegankelijk, niet te technisch, en een geweldige manier om je tijd in Italië spannend te maken. De Pale di San Martino is het grootste massief van de Dolomieten en het ligt tussen oostelijk Trentino en Ventore. Het hoogste punt is 3.192 meter: Cima de Vezzana.

De Palaronda Trek kort, toegankelijk en voor de meeste wandelaars prima te doen. De klassieke versie, ook bekend als de Palaronda Soft Trek, is 4 dagen lang, telt ongeveer 35 kilometer en brengt bijna 3.000 hoogtemeters met zich mee. Klinkt als het leven van een steenbok, maar ook jij kunt dit doen. Je dagelijkse wandeltijd is niet veel langer dan maximaal 5 uur, dus in de hutten heb je voldoende tijd om je benen te laten rusten en bij te tanken. De wandeltijden zijn over het algemeen wat korter dan bij andere bekende huttentochten in de Dolomieten. Nieuwsgierig?Lees hier alles over de Palaronda Trek.

7) Wandelen in Italië met pelgrims: Via Francigena

Een van 's werelds grote pelgrimspaden, de Via Francigena, verbindt Canterbury met Rome. Hij volgt de voetstappen van Sigeric, de aartsbisschop van Canterbury die in 990 AD naar Rome reisde om de paus te ontmoeten en de eerste was die de reis vastlegde.

De totale lengte van de Via Francigena bedraagt ongeveer 1700 kilometer, waarvan bijna 1000 door Italië van de Alpen naar Rome, inclusief verschillende etappes waarbij de Apennijnen in de regio Emilia Romagna, Toscane, Ligurië en Lazio worden doorkruist. Het terrein is gevarieerd, van bergpaden tot landweggetjes, bospaden en provinciale wegen. Het grootste probleem met de Via Francigena is dat ongeveer 50% van de hele tocht over asfalt gaat - er zijn echter varianten beschikbaar voor degenen die liever de weg mijden.

8) De Granieten Dolomieten: Alta Via del Granito

De Alta Via del Granito is een 3- of 4-daagse rondwandeling door het unieke granieten terrein van de Cima d'Asta - Cime di Rava groep in de Noord-Italiaanse Lagorai keten, geografisch gezien nog steeds onderdeel van de Dolomieten. De Alta Via volgt een netwerk van oude paden en voormalige militaire wegen, daterend uit de Eerste Wereldoorlog, en verbindt de enige twee toevluchtsoorden in de groep. Drie dagen aangenaam wandelen te midden van verbluffende natuurlandschappen, grimmige herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog, berghutten en alpenweiden, een goed bewijs van het eeuwenoude pact tussen de mens en de natuur. Kortom: De Alta Via del Granito is vrij legendarisch.

Hou je van bergen? Ben je op zoek naar een groots wandelavontuur buiten de gebaande paden? Dan is de Alta Via del Granito natuurlijk iets voor jou! Ben je hier gekomen om die vragen beantwoord te krijgen, dan moeten we nog even goed met je babbelen. We kunnen ons voorstellen dat je op zoek bent naar iets anders dan de buitensporig populaire Alta Vias verderop in het noorden. Misschien ben je hier zelfs gekomen omdat ze volgeboekt zijn. Laten we duidelijk zijn dat de Alta Via del Granito niet zomaar een alternatief is voor andere huttentochten in dit deel van de wereld. Dit is een avontuur dat erg populair is bij Italianen, maar nog niet echt is doorgedrongen tot de mainstream wereld van het langeafstandswandelen. Kortom, dit is je kans om van een ongerepte lokale rifugio-ervaring te genieten. Hier lees je meer over de Alta Via del Granito en alle arrangementen vind je hier.

9) Cammino dei Briganti, Apennijnen

De Cammino dei Briganti is een lusvormig pad van 120 kilometer dat begint en eindigt in Tagliacozzo in de buurt van L'Aquila. Het pad loopt door enkele van de wildste valleien van de Apennijnen, waarvan sommige pas in het laatste decennium door verharde wegen werden bereikt. Dit pad wordt volledig gerund en onderhouden door vrijwilligers.

Honderdvijftig jaar geleden, ten tijde van de eenwording van Italië, waren de Apennijnen tussen de regio's Lazio en Abruzzo de thuishaven van briganti (rovers), een groep outlaws en vrijheidsstrijders. Tegenwoordig is het een geweldige manier om toeristische inkomsten te genereren in een afgelegen gebied, dat zelfs door Italianen zelden wordt bezocht.

10) Tratturo Magno, ook in de Apennijnen

In de Apennijnen worden de herderstradities nog steeds in ere gehouden. Tratturi zijn paden die door herders en hun kudden worden genomen wanneer zij aan het begin en het einde van de zomer tussen de hoger en lager gelegen weiden reizen. De langste tratturi, de Tratturo Magno, is 245 kilometer lang en verbindt L'Aquila in Abruzzo met Foggia, een stad in de zuidelijke regio Apulië.

Omdat het aantal herders dat deze route volgt in de loop der jaren is afgenomen, zijn delen van het pad erg overwoekerd, en soms moeilijk te volgen. De Tratturo Magno loopt door afgelegen dorpen in de Apennijnen van Zuid-Italië en brengt de plaatselijke gemeenschap de broodnodige toeristische inkomsten.

Veiligheid wandelvakantie in Italië

Wanneer je op wandelvakantie gaat in de Alpen, is het verstandig om rekening te houden met enkele punten. Zelfs als het niet je eerste keer is, mag je de Alpen nooit onderschatten. Goede tourplanning en naleving van de bergregels verhoogt de veiligheid aanzienlijk. Om te zorgen dat je wandelvakantie zowel veilig als plezierig is, heeft de Oostenrijkse Alpenvereniging een lijst met 10 aanbevelingen voor veilig wandelen in de bergen opgesteld. Deze lijst geldt ook voor de Dolomieten in Italië:

1. Gezondheid in de bergen: Wandelen is een duursport gecombineerd met een prachtige natuurervaring en kan een positieve invloed hebben op lichaam en geest - mits je in goede fysieke conditie bent en realistisch bent over je eigen mogelijkheden en grenzen. Wandelen onder tijdsdruk of in een te hoog tempo is onverstandig.

2. Zorgvuldige planning: Een goede planning is het halve werk! Wandelkaarten, literatuur, internet en deskundig advies zijn onmisbaar bij het plannen van tochten. Als je in een groep wandelt, plan de tocht dan altijd voor het minst ervaren lid van de groep! Het weer in de bergen kan razendsnel veranderen en regen, wind en kou vergroten de risico's. Check daarom altijd vooraf de weersvoorspellingen.

3. Volledig uitgerust: Ga alleen uitgerust de bergen in! Eten, bescherming tegen regen, kou en zon moeten altijd in de rugzak zitten, evenals een EHBO-doos en een mobiele telefoon (Europees noodnummer: 112). Lichtere bagage maakt het wandelen gemakkelijker, dus neem niet te veel extra spullen mee. Zorg ervoor dat je uitrusting past bij de geplande tocht. Lees verder voor een geschikte paklijst voor je wandelvakantie in Italië.

4. Geschikte schoenen: Goede wandelschoenen beschermen je voeten en bieden meer grip. Schoenen die goed zitten, antislip zolen hebben, waterdicht en licht zijn, zijn essentieel voor wandelplezier.

5. Proprioceptie: Het is essentieel om alert te blijven tijdens het wandelen in de bergen! Te hoge snelheid of vermoeidheid kan je zelfvertrouwen en/of concentratie negatief beïnvloeden. Het is daarom beter om langzamer maar veiliger te lopen! (75% van de struikelpartijen gebeurt door onoplettendheid op gemarkeerde paden of wegen - niet in open terrein!)

6. Blijf op gemarkeerde paden: De Alpen hebben ontelbaar veel gemarkeerde wandelpaden - deze worden gecontroleerd en onderhouden en daarom zou je er niet van af moeten wijken. Het is absoluut geen goed idee om shortcuts te nemen of alternatieve routes door ongemarkeerd terrein te kiezen. Dit vergroot het risico op verdwalen, ongelukken of vallen in de bergen. Steile hellingen met oude sneeuw worden vaak onderschat en zijn gevaarlijk. Twijfel je? Doe het dan liever niet.

7. Regelmatige pauzes: Op tijd en regelmatig pauzeren dient niet alleen voor ontspanning, maar ook om van het landschap te genieten. Bovendien heeft het lichaam regelmatig voedsel en drinken nodig om prestaties en concentratie te behouden.

8. Verantwoordelijkheid voor kinderen: Wandelen in de bergen kan ook leuk en spannend zijn voor kinderen, mits de route zorgvuldig wordt gekozen. Variatie en speels verkennen zijn voor kinderen belangrijker dan hoogtemeters en afgelegde afstanden. Gevaarlijke routes vereisen constante 1-op-1 hulp van een ervaren volwassene. Uitgebreide tochten die veel concentratie vereisen, zijn niet geschikt voor kinderen. Als kinderen het niet leuk vinden, is de kans groot dat ze niet meer op wandelvakantie willen.

9. Kleine groepen: Kleine groepen bieden flexibiliteit en maken onderlinge ondersteuning mogelijk. Het is ook raadzaam om mensen thuis te informeren over je plannen, welke route je neemt en wanneer je verwacht terug te zijn. Zelfs kleine incidenten kunnen leiden tot vervelende noodsituaties.

10. Respect voor de natuur: Laat geen afval achter, voorkom lawaai, blijf op de gemarkeerde paden, stoor geen dieren in het wild of grazend vee, en respecteer de beschermde gebieden. Veel gebieden zijn bereikbaar met het openbaar vervoer; carpoolen is ook een milieuvriendelijkere optie.

Wandelvakantie in Italië en het weer

De belangrijkste regel bij huttenwandelingen en bij tochten in de Alpen of andere hoge bergen is dat het weer veel sneller verandert in gebieden boven de 2.000 meter en dat er andere klimatologische omstandigheden zijn dan op de hoogtes waar we normaal gesproken reizen. Bij het plannen van een huttenwandeling en bergwandelingen moet altijd rekening worden gehouden met de weersvoorspellingen. Zelfs in de hoogzomer, wanneer de temperatuur in het dal boven de 30 graden ligt, kan het in de hoge bergen sneeuwen. De reden hiervoor is dat de temperatuur met 5-6 graden kan dalen per 1000 hoogtemeters. Omdat koude lucht ook minder vocht kan vasthouden, regent of sneeuwt het vaker in de hoge bergen dan in de laaglanden. In de hoge bergen kan een onweersbui bijzonder gevaarlijk zijn, in principe neemt de kans op onweer in de namiddag toe en kan het weer door de hoogte zeer snel veranderen.

Een mogelijke onweersbui kun je herkennen aan weerlichten of kleine cumuluswolkjes die zich steeds meer opstapelen. Een snel dalende luchtdruk is ook een zeker teken van een naderend onweer. Bij onweer moet je altijd de via ferrata en andere metalen voorwerpen vermijden. Zoek zo snel mogelijk beschutting in een holte of onder een richel. Goede zonbescherming is echter essentieel. De boomgrens in de Alpen ligt op een hoogte van 1.800 tot 2.200 meter - daarboven word je blootgesteld aan de brandende zon, die in de hoge bergen altijd intens is.

Paklijst voor een wandelvakantie in Italië

Het juiste materiaal inpakken is essentieel voor elke meerdaagse trektocht in Italië. Hieronder vind je de aanbevolen uitrusting voor elke wandeling in de Alpen.

Essentiële spullen:

  • Middelgrote rugzak (tot 40 liter inhoud), inclusief regenhoes
  • Lichte slaapzak
  • Wandelschoenen
  • Regenjas
  • Regenbroek
  • Twee paar sokken
  • Twee sets vocht afvoerend ondergoed
  • Twee vocht afvoerende shirts
  • Isolerende jas met lange mouwen (fleece, synthetisch, dons, merino wol)
  • Trekkingbroek
  • Waterfles/hydratatiereservoirs
  • Mes
  • Hoofdlamp/zaklamp
  • Eerstehulpkit
  • Vuilniszak (om afval mee te nemen)
  • Hoed of pet en dunne handschoenen (liners)
  • Zonnebrandcrème
  • Zonnebril
  • Topografische kaart
  • Toilettas
  • Sneldrogende handdoek
  • Tussendoortjes (bv. fruit, energierepen)
  • Mobiele telefoon

Optioneel:

  • Trekkingstokken
  • Winddichte jas (bijv. softshell)
  • Noodonderkomen/bivy
  • Lichte zakjes om alles georganiseerd te houden
  • Oordopjes
  • Lidmaatschapskaart van de Alpinistenvereniging als je lid bent
  • Blarenbehandeling, tape
  • Pantoffels
  • Bandana of Buff
  • Camera

Ben je nog niet zeker van je zaak of wil je je plannen voor de Italië bespreken met een van onze trekkingexperts? Neem vandaag nog contact op en zet je dromen om in herinneringen!

Hoe bereid ik me voor bij een wandelvakantie in Italië

Een huttenreis kan door iedereen in normale gezondheid worden gedaan. Echter, als je het meeste uit je huttenreis wilt halen, is het verstandig jezelf fysiek voor te bereiden. Je hebt de Alpen niet direct in je achtertuin, dus je zult creatief moeten zijn als het gaat om je voorbereiding. Voor een adequate voorbereiding kun je letten op de volgende vijf dingen.

Cardio: Begin zo snel mogelijk met bewegen zodra je denkt aan je wandelvakantie in Italië. Met de juiste aerobe conditie zul je een betere hartslag hebben, gezonde spieren en een grote longcapaciteit. Hardlopen, wandelen, nog meer wandelen, en fietsen of zwemmen zijn uitstekende trainingsmethoden. Een uur, 3 tot 4 keer per week is voldoende.

Uithoudingsvermogen: Je uithoudingsvermogen opbouwen is ook belangrijk. Het beste wat je kunt doen is lange afstanden wandelen, minstens één keer per week. Als je comfortabel kunt wandelen voor een langere periode, ben je klaar om te gaan.

Trainen met uitrusting: Gebruik de rugzak en schoenen die je wilt gebruiken voor je huttenreis en voeg dit toe aan je training terwijl je aan je cardio en uithoudingsvermogen werkt.

Hoogte: Indien mogelijk kun je de hoogte nabootsen door te wandelen en te hiken in heuvels en bergen. Als je niet in het juiste gebied woont, raak dan niet in paniek. De eerste twee punten zijn het belangrijkst.

Ken je lichaam: Dit is misschien het belangrijkste onderdeel. Als je twijfelt over je fysieke capaciteiten, is het verstandig om een check-up te laten uitvoeren door je huisarts.

Er is geen vaste methode om je voor te bereiden op je wandelvakanties. Je voorbereiding kan afhankelijk zijn van de duur, de omgeving en wat je wilt bereiken. Niet iedereen is een berggeit. Denk niet te veel na over je voorbereiding. Doe het rustig aan en geniet van je tijd in de bergen.

Waar kan ik mijn wandelvakantie in Italië boeken?

Bij Bookatrekking.com kun je veel verschillendetrektochten in Italië boeken. Wij regelen alle details voor je, geven je persoonlijk trekkingadvies en bieden je de best mogelijke service. Vind hier al onze aanbiedingen voor Italië. Met ons gebruiksvriendelijke platform kun je verschillende trekkingopties bekijken en vergelijken en de perfecte match vinden voor jouw interesses, vaardigheden en budget.

Als je vragen hebt over een specifieke trekking of hulp nodig hebt bij het kiezen van de juiste trekking, staat ons team van trekkingexperts klaar om je te helpen. Neem contact met ons op en we geven je graag persoonlijke aanbevelingen en advies om je te helpen bij het plannen van het trekkingavontuur van je leven.

Is een wandelvakantie in Italië niet jouw ding en ben je op zoek naar andere epische avonturen? Bekijk dan een van onze volgende blog posts:

Over ons

Bij Bookatrekking.com vind je de trekking die je leven onvergetelijk zal maken. Of je nu de Inca Trail wilt verkennen of de Kilimanjaro wilt beklimmen. Bookatrekking.com heeft een breed en gevarieerd aanbod van eersteklas trekkings. Hier worden geen valse beloftes gedaan. Transparante prijzen en boekingen worden direct vastgelegd. Zoek, vergelijk, boek en trek!
Lees meer over ons

Ook interessant

Meer lezen