Trasa do Everest Base Camp jest jednym z najwyższych szlaków na świecie, prowadzącym na wysokości znacznie powyżej 5000 metrów. Ludzki organizm musi się dostosować do tych wysokości, a jedynym sposobem na to jest stopniowe wznoszenie się. Przyjrzyjmy się bliżej, czym jest choroba wysokościowa i jak można jej uniknąć.
Ostra choroba górska (AMS) jest stanem zdrowotnym, który występuje, gdy ktoś jest narażony na niskie poziomy tlenu na większych wysokościach. AMS to poważny stan i, jak sama nazwa wskazuje, ostry. Należy zająć się nim natychmiast, ponieważ może być potencjalnie zagrażający życiu. Większość ludzi doświadczy łagodnych objawów choroby wysokościowej. Ważne jest, aby być świadomym tych objawów i działać, zanim staną się bardziej poważne. Poniżej rozkładamy różne formy AMS i jak można zredukować ryzyko jej wystąpienia.
Objawy AMS
Kluczowe jest, aby wiedzieć, jak rozpoznać chorobę wysokościową. Możesz doświadczać następujących objawów w wyniku skoku wysokości: ból głowy, brak apetytu, trudności z oddychaniem, bezsenność, nudności i wymioty. Intensywność i nasilenie tych objawów mogą wzrastać wraz z wysokością, a ogólne uczucie zmęczenia odbiera całą radość. Może to dalej pogorszyć się do jednego z tych zagrażających życiu stanów.
Obrzęk płuc na dużej wysokości (HAPE): HAPE to stan, w którym płyn gromadzi się w płucach, utrudniając oddychanie. Objawy mogą obejmować duszność, uporczywy kaszel, ucisk w klatce piersiowej i zwiększone tętno. Może to być stan zagrażający życiu i wymaga natychmiastowego zejścia na niższe wysokości, a w ciężkich przypadkach leczenia medycznego.
Obrzęk mózgu na dużej wysokości (HACE): HACE to poważniejszy stan, w którym płyn gromadzi się w mózgu. Objawy mogą obejmować silne bóle głowy, dezorientację, utratę koordynacji i zmieniony stan umysłowy. HACE to również stan nagły wymagający natychmiastowego zejścia i pomocy medycznej.
10 sposobów minimalizacji ryzyka AMS
1. Stopniowe wznoszenie się: Jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania AMS jest stopniowe wznoszenie się. Podczas podróży na duże wysokości staraj się poświęcić kilka dni na aklimatyzację przed dalszym wznoszeniem się. Pozwala to ciału dostosować się do zmniejszonego poziomu tlenu. Wszystkie nasze wyprawy w Nepalu uwzględniają wystarczający czas na aklimatyzację.
2. Utrzymuj nawodnienie: Odwodnienie może zwiększyć ryzyko AMS, więc pij dużo płynów. Unikaj nadmiernego spożycia alkoholu i kofeiny, ponieważ mogą one przyczyniać się do odwodnienia.
3. Dieta: Spożywaj zrównoważoną dietę z odpowiednią ilością węglowodanów, unikaj ciężkich i tłustych posiłków. Węglowodany mogą pomóc organizmowi efektywniej wykorzystać tlen na dużych wysokościach.
4. Leki: Niektórzy mogą rozważyć przyjmowanie leków, takich jak acetazolamid (Diamox), aby zapobiec AMS. Skonsultuj się z profesjonalistą medycznym przed użyciem jakichkolwiek leków i bądź świadomy potencjalnych skutków ubocznych.
5. Odpoczynek: Upewnij się, że masz wystarczająco dużo snu i odpoczynku podczas wznoszenia się. Zmęczenie może zwiększyć ryzyko AMS.
6. Unikaj nadmiernego wysiłku: Trzymaj tempo i unikaj nadmiernego wysiłku. Słuchaj swojego ciała, a jeśli doświadczasz objawów AMS, odpocznij lub zejdź na niższą wysokość.
7. Zstąp, jeśli objawy utrzymują się: Jeśli doświadczasz objawów AMS, takich jak ból głowy, nudności, zawroty głowy lub trudności z oddychaniem, kluczowe jest zejście na niższą wysokość. Objawów nie należy ignorować ani lekceważyć.
8. Naucz się rozpoznawać objawy: Edukuj siebie i swoich towarzyszy podróży na temat objawów AMS i bądź czujny w monitorowaniu swojego stanu.
9. Planuj dni na aklimatyzację: Podczas trekkingu lub wspinaczki na dużych wysokościach, planuj dni na odpoczynek, aby pozwolić ciału na aklimatyzację. Może to obejmować wznoszenie się na większe wysokości w ciągu dnia i schodzenie na niższe wysokości na noc.
10. Utrzymuj świadomość wysokości: Zwracaj uwagę na wysokość, na jakiej się znajdujesz, i tempo wznoszenia się. Szybkie wznoszenia znacznie zwiększają ryzyko AMS.
Ważne jest, aby zrozumieć, że AMS może dotyczyć każdego, niezależnie od wieku, poziomu sprawności fizycznej czy wcześniejszych doświadczeń na dużych wysokościach. Obecnie istnieje kilka narzędzi do monitorowania zdrowia na wysokości. Szeroko stosowaną (analogową) metodą jest karta punktowa Lake Louise. Zaznacza objawy wysokościowe, uwzględniając ich nasilenie. Jest to powszechne narzędzie używane przez przewodników. Obecnie większość przewodników trekkingowych i górskich przynosi miernik nasycenia krwi tlenem, który również mierzy tętno. Są to kluczowe wskaźniki, czy osoba dobrze przystosowuje się do wysokości, czy nie.
Komentarze